Tuesday 4 August 2009

Maanta HCTV beri yaa hadhay?

Waxaad moodaa in dawlada Somali land marba marka ka danbeysa ay caado u noqotey xadhig iyo caga jugleyn in ay kula kacaan wariyayaasha iyo bahweynta saxaafada somali land. Waxaa iminka la is weydiinayaa maxaa lagu heystaa waa suaal ay dadka inta badan iswaydiyaan, waxaan dhawaan tagay somali land gaar ahan aniga oo u kuur galay saxafada somali land waxan booqday xaruntooda HCTV.
Geeska Africa, jamhuuraya, Hadhwaanag web iyo Radio Hargaysa ,TV Qaran Horyaal radio IWM.
Waxaana shaaha iyo sheekada iskugu kaaya baxi jirtay dhalinta ku hawlan warbaahinta kala duwan ee ka socata Somali land.
Runtii dhalinta ku hawlan saxaafada ma helaan dhaqaalo ku filan mana haystaan aaladaha casiraga ah ee maanta lagu isticmaalo dunidan, iyaga oo ku dadalaya inay helaan wararka xaqiiqada ah. Hadaba sidii maanta loo xidhay TVga ugu hormuudsan TVga ku hadla afka somaliga kaasoo laga heli jirey warar lagu kalsoonyahay. HVTVga oo aan booqday laba isbuuc kahor oo ila muuqday TV ku howlan in aay qanciyaan dadka ka daawada shaashadaha oo radinaya warar sax ah iyo barnaamijyo horumar leh.
Hadaba maanta waxa ku habsatay dhibaato horey loo arkey oo lagu xidhay warbaahin badan iyo suxufiyiin loo taxabay jeelka mandheera, dawlada somali land ayaad mooda in aay caga juglaynta iyo xidhitaanku yahay, mid aay ku doonay in aay ku cabudhiyaan saxafada xorta ah.
Hadaba si kastaba ha ahaatee dowladu waxey u aragtaa saxaafada madaxa banaan mid lidi ku ah, mar aan la sheekaystay mid ka mid ah wasiirada dowlada uu ii sheegay in ay saxaafadu tahay mid been badan alifta ,doonaysana inay iska hor keenaan shacabka iyo dawlada xukanka haysa. Mar aniga oo Documentary duubaya ayaa waxa ii joojiyey labo askari oo aan uu sheegay inaan documentary duubayo ayaa askari ka mid ah igu yiray, ma waxaad tahay kuwa dawlada beenta ka sheegi jiiray.
Hadaba waxad mooda in dadku ay ilaaween doraato la xidhay haatuf shaleyna la xidhey Radio horyal maantana HCTV, barina ??
Iyada oo dowlada somali land gacanta ku heyso idaacadii ugu horeysay ee ku hadasha afka soomaaliga iyo tv ga qaranka iyo jaraa idka Maandeeq, iyagoon laheyn wax tayo ah ayaa mid ka mid shaqaalaha tv ga qaranka igu yiri waxaan ku jirnaa xabsi, kana hadli karin xaqiiqda jirta.
Iyada oo dawlada doonaysa inay afka u dhigato wararka dhabta ah ee ka soo baxa
warbaahinta madaxa banaan ee saxda ah. hadaba dadku waa jecelyihiin inay maqlaan warar sugan iyo barnaamijyo tayo leh waa inay eegaan waxa sharci darada ah ee aay dawlada ku kaceyso.
Somali land waxay ku dhisan tahay kala danbayn iyo wadatashi, iyada oo aad moodo dawladu in aaney dhagaheedu u farnayn shacab keeda, “abwaan ka mid ah abwaanada caan ka ah somali land ayaa waxaa uu yidhi waxa u dhaxeeya dawladan iyo dawladii kaligii taliska aheyd ee Siyaad Barre oo dadka afka ka xidhi jirtay iyo dawladan maanta joogta oo dhegaha ka xidheysa, hadaba dadka somali land ee dalka iyo dibadiisaba jooga dowladani ma waxey sugtay xaqii iyo sharaftii saxaafada mise meel bey kaga dhacdey .

By Weriyaha Caanka ah: Khadar Dirir

Dhiilada Colaadeed ee ceel bardaale Qiil Ma looga dhigi karaa dib u dhaca doorashooyinka Somaliland

03.08.2009 -Colaada mudada badan soo jiitamaysay ee ka taagan deegaanka ceel bardaale xalaada nabad galyo ee ay Somaliland ku caano maashay hoos u dhaceeda kaalin intee leeg ayey ka qaadan kartaa marka loo eego xal u helid la’aanta xukumada Somaliland.
Dhiilada coladeed ee Ceel-Bardaale qiil ma looga dhigi karaa dib u dhaca doorashada madaxtooyada Somaliland mar kale?.
Xukumada Somaliland oo hada jiritaan keedu kor u dhaafay 17 sano ayaad mooday inay si weyn uga gaabisay wax ka qabashada dirirta u dhaxaysa labada beelood ee walaalaha isla markaana isku deegaanka ah.
Shacabka reer Somaliland ayaad mooday hada in ay hada si weyn ugu baraarugeen dhibaatada ka taagan deegaankaas, waxaanay intooda badani eedeeda saarayaan xukumada Somaliland, halka ay dadka qaarna ku sifaynayaan wakhiti xaadirkan mid looga gol leeyahay wax qabasho la’aanteeda arin looga faa’idaysanaayo dane kursi iyo doorashada oo wakhigeeda dib loo dhigaayo.
Hadaba inta ay xukumadu ka fikirayo dane kursi iyo arrimaha doorashooyinka ma laga yaaba in mar kale Somaliland nabad galyadeeda ay qaramada midoobay dib ugu rido god madaw isla markaana hoos ugu dhaadhico darajadaad shanaad iyo lixaad waa hadii ay xaalada ceel bardaale sii kordho (Alle SWT haynaga qaboojiyee).
Dabayaaqadii bishii October ayey ahayd markii hoos u dhac weyni uu ku yimid xaalada nabad galyo ee Somaliland, taasi oo ay dalka Somaliland ka dhaceen qaraxyo fool xumo iyo nusqaan ku reebay shacabiga Somaliland.
Hadaba hadii aan shacabiga reer Somaliland meel kasta ha joogaan su’aal u soo badan dhigo, su’aashaas oo aan u arkay mid macquul ah waxa ay tahay
S. Xukumadu hadii ay xal u weyday isku soo dhawaynta walaalaha is haya, dhaqaale ay ku kala kaxayso miyey weyday?
Sharaxaad
Su’aasha waxaan ka wadaa akhriste hadii ay xukumadu in badan ku guul daraystay in ay kala kaxayso dadka walaalah ee isku hayey deegaanka ceel bardaale miyey u weyday dhaqaale ay ku kala furto oo ay beelba goonideeda si gaara ugala wareegto dhulka uguna badhasho lacag, dhulkaasna ay ka dhigto dhul qaran halka uu hada ka yahay dhul qabiilo.
Tus-mooyin Gaar ah
Xukumada jamhuuriyada Somaliland intii ay socotay dhiilada ceel bardaale waxay isku dayday inay albaabada u laabto war baahiyayaasha hada iyo jeer u dhuun daloola helida wararka iyo soo gudbinta wararka ku saabsan arrimaha ka socda galbeedka Somaliland.
Sidoo kale waxay xukumadu heegaan ugu jirtaa sidii ay u tir tiri lahayd xarumaha war bahineed ee sida gaarka loo leeyahay ee had iyo jeer baahiya wararka isku dheeli tiran een u jan jeedhin dhanka xukumada isla markaana aan baahin wararka xisbiga UDUB.
Xukumadu waxay caado ka dhigtay in ay ku soo gabato had iyo jeer wax kasta oo khal khal gelinaya geedi socodka iyo nabad galyada Somaliland, taasina waxay u samaysaa xukumadu in ay sii hayso talada dalka kuna sii fadhido kursiga madaxweynaha ku abuuray war warka isla markaana ilawsiiyey masiirkii umada Somaliland.
Madaxweynaha iyo xukumadiisu waxay inta badan ku hawlan yihiin isku dayac-tirka hantida qaranka iyada oo aan loo aabo yeelan, waxaana laga masruufaa in ka badan 23 wasaaradood oo aanay intooda badan soo fadhiisan wasiirada iyo sawiiro ku xigeenadooduba.
Halka ay ku dul-man yihiin in ka badan toban kun oo askari kuna kala daadsan degmooyinka iyo jiidaha hore ee Somaliland hadh iyo babeena u heegan difaaca qaranka Somaliland.
Lacagta sida weyn loogu tiriyo madaxweynaha Somaliland waxaa ka mida lacagta loo yaqaano leefiga ee ka soo xaroota dhoofka xoolaha Somaliland oo si toosa u soo gasho madaxtooyada isla markaana aan soo marin wasaarada maaliyada oo ku shaqo leh in lagu soo wareejiyo lacagta ka soo xaroota dhoofka xoolaha.
Intaas waxaa siyaado ku ah lacagaha ayeynaan ka war hayn meel la mariyo iyo sida ay u baxaan, hada dhaqaalahaas aynu kor ku soo sheegnay xukumadu miyey ku kala furan kari weyday labada beelood ee hada isku haya deegaanka ceel bardaale.

source: halganews
Qalinkii: Nimco Muxumed Ibraahin

Qaali540@hotmail.com




Hargeisa/Somaliland
Nairobi (Somaliland Young Politicians) – Dawladda Maraykanka ayaa sheegtay inay si toos ah ugala xidhiidhay Madaxweyne Riyaale go’aankii Gudoomiyaha Komishanka Doorashooyinka Qaranku ku laaleen diiwaangelintii codbixiyeyaasha Somaliland, kaas oo uu Madaxweyne Riyaale-na ku raacay laalista diiwaangelintii codbixiyeyaasha.
War-saxaafadeed shalay ka soo baxay Safaaradda dawladda Maraykanku ku leedahay magaalada Nairobi ee dalka Kenya, ayaa lagu sheegay inay dawladda Maraykanku aad uga xuntahay waxyaabaha ugu dambeeyay ee ka dhacay Somaliland, gaar ahaan go’aankii Madaxweyne Riyaale iyo Komishanka Doorashooyinku ku laaleen liiskii dhowaan la dhammaystiray ee diiwaangelintii codbixiyeyaasha.
“Dawladda Maraykanku waxay si aad ah uga xuntahay waxyaabihii ugu dambeeyay ee ka dhacay Somaliland, gaar ahaan go’aanka Madaxweyne Riyaale iyo Komishanka Doorashooyinka Qaranku ku laaleen liiskii diiwaangelintii Codbixiyeyaasha ee dhowaan dhamaystirmay” ayaa lagu yidhi war-saxaafadeedka dawladda Maraykanka ka soo baxay.
Waxa kale oo war-saxaafadeedkan lagu sheegay inay dawladda Maraykanku rumaysan tahay inay liisaska diiwaangelinta Codbixiyeyaashu yihiin kuwo munaasib ah oo lagu geli karo doorashada Madaxtooyada Somaliland ee loo balansan yahay 27-ka September 2009. “Waxaanu rumaysan nahay inay munaasib ku yihiin liisaska diiwaangelinta codbixiyeyaashu in lagu galo doorashada loo cayimay inay dhacdo 27-ka September.”
Ugu dambayntii dawladda Maraykanku waxay sheegtay inay si toos ah ula soo xidhiidhay Madaxweyne Riyaale, isla markaana ay ka codsatay inuu dib uga noqdo go’aankiisa uu ku laalay natiijadii diiwaangelinta codbixiyeyaasha, waxaana war-saxaafadeedkaas lagu yidhi: “Waxaanu si toos ah ugala soo xidhiidhnay Madaxweyne Riyaale inuu dib uga noqdo go’aankiisa uu ku laalay natiijada diiwaangelintii codbixiyeyaasha.”
Dhinaca kale, waxaa ilaa shalay gelinkii dambe ilaa xalay isa soo tarayey warar sheegaya in Madaxweyne Riyaale uu socdaal kedis ah ugu bixi doono dalka Itoobiya, kadib markii sida la sheegay uu Ra’iisal-wasaaraha Itoobiya Meles Zenawi uu u yeedhay.
Ma jiro war rasmi ah oo socdaalka Madaxweynaha ee la sheegay la xidhiidha, sidoo mar aanu xalay isku daynay inaanu masuuliyiinta xukuumadda wax ka weydiino socdaalka la sheegay inuu Madaxweynuhu ugu baxayo dhinaca Itoobiya, ayaanay noo suurto-gelin, hase yeeshee sida ay wararkani tibaaxeen yeedhmada Meles Zenawi ee Madaxweyne Riyaale ayaa waxay daaran tahay marxaladda cusub ee soo waajahday Somaliland iyo muranka u dhexeeya Madaxweyne Riyaale iyo beesha caalamka ee dimuqraadiyadda iyo doorashooyinka ka taageera Somaliland, taas oo ka dhalatay go’aankii ay Komishanka Doorashooyinka Qaranka iyo xukuumadda Daahir Riyaale ku laaleen liisaskii diiwaangelinta codbixiyeyaasha ee malaayiinka dollar ku baxeen, isla markaana dalka laga saaray wakiilkii hay’adda Interpeace oo qaadhaan-bixiyeyaasha wakiil uga ahayd Somaliland.
Gudoomiyeyaasha xisbiyada Mucaaridka ayaa la filayaa inay maalinta Arbacada kulan kula yeeshaan magaalada Nairobi wefti ka socda wasaaradda Arrimaha Dibadda Maraykanka oo ay hoggaaminayso Xoghayaha Arrimaha Dibadda ee dawladda Xukuumadda Madaxweyne Obama, Mrs. Hillary Clinton, waxaanay hoggaamiyeyaasha Mucaaridka Somaliland sheegeen inay kala hadli doonaan Masuuliyiinta Maraykanka iyo dalalka reer Yurub ee ay kula kulmi doonaan Nairobi sidii ay beesha Caalamku u taageeri lahayd qadiyadda Somaliland iyo doorashooyinka la filayo inay dalka ka dhacaan bisha September ee sannadkan, isla markaana cadaadis ay beesha caalamku ugu saari lahayd xukuumadda Riyaale inay dalka ka qabato doorasho xor iyo xalaal ah oo lagu galo natiijadii diiwaangelinta codbixiyeyaasha.
Dhinaca kale, Masuul ka tirsan shaqaalaha safaaradda Maraykanka ee Nairobi ayaa sheegay in ay ka fekarayaan haddii xukuumadda Riyaale ka noqon waydo go’aankeeda, in sida ugu dhakhsaha badan ay ugu soo rogayaan xayiraad la saaro dhaqdhaqaaqa socdaal “travel visa” ee masuuliyiinta xukuumadda Riyaale ugu baxayaan dibadda, isla markaana xanibaad lagu soo rogi doono dhamaan wixii dhaqaale ah ee u yaala dibadaha.
Talaabadan ayaa noqon doonta mid saameyn doonta gebi ahaanba wasiirada xukuumadda, iyadoo ay dhowaanna qaar ka mid ah diblomaasiyiinta dalalka Midowga Yurub soo hadal-qaadeen fikradda ah in waddamadoodu ka fiirsanayaan sidii ay xayiraad xaga socodka ah loogu soo rogi lahaa siyaasiyiinta iyo masuuliyiinta xukuumadda Madaxweyne Riyaale, haddii ay is-hortaagaan geedi socodka dimuqraadiyadda iyo qabsoomida doorasho xor iyo xalaal ah oo ka dhaca Somaliland.
Bishii July 13-keedii ayaa Hay’ada Human Right Watch soo saartay qoraal 56 bog ah, oo ay cinwaan uga dhigtay “Dimuqraadiyadda Curdinka ah ee halista ugu jirta Qalalaasaha Doorasho wuxuu caddeynayaa walaac ka weyn ee Xuquuqda Aadamaha”. Qoraalkan ayaa ahaa mid si tafi tiran uga waramay tacadiga iyo gafafka dawlada Riyaale kula kacdo saxaafada madaxabanaan, siyaasiyiinta mucaaridka iyo shakhsiyaadka kale ee iyagu markaa wax ka sheega dawlada Riyaale. Waxaana muuqata in war saxaafadeedka maanta Maraykanku soo saaray tahay mid muujinaysa walaaca iyo dareenka xun ee wadamada reer galbeedku ka qabaan sida ay xukuumadda Riyaale u dhaqmayso.
Maaha markii ugu horeesay ee wadamada reer galbeedku saaraan xayiraad noocan oo kale, qaar ka mid ah madaxda Afrika ee iyagu ku xadgudba arrimaha xuquual insaanka iyo dimuqraadiyadda la xidhiidha, balse waxaa iyagana xayiraad noocan oo kale ah hore loo saaray Madaxweynaha dalka Zimbabwe Robert Mugabe, xaaskiisa iyo qaar ka mid ah wasiirada xukuumaddiisa. Waxaa kale oo isna xayiraad noocan oo kale ah la saaray madaxweynaha Sudan Cumar al-Bashir.

Source Haatuf